Jacqueline Moudeina, oyo azali na mbongo mingi

Jacqueline Moudeina ( Koumra, Tchad, nkoto libwa nkama ntuku mitano na nsambo) azali avocat mpe mobundi ya makoki ya bomoto ya Tchad. Uta 1998, azali kosala na likambo ya bato oyo bazwaki mpasi na Hissène Habré, oyo esalaki ete bábangisa ye mpe bázokisa ye na ntango babɛtaki ye. Na katikati ya Nkoto mibale zomi na mitano, akɔtaki na likambo ya kosambisa mokambi ya kala ya Tchad, na Dakar .

Biografi ya bomoi ya bato

Formation na exil na Congo-Brazzaville

Jacqueline Moudeina abotamaki na etúká ya Mandoul, na sud ya Tchad. Tata na ye azalaki monganga oyo ayebanaki mingi, kasi akufaki na maladi ya ndɛkɛ mwa bapɔsɔ nsima ya kobotama ya mwana na ye ya mwasi.[1] Nsima ya kozwa diplome na ye ya bac na mboka-mokonzi Ndjamena, na mobu Nkoto libwa nkama ntuku na nsambo na mwambe akotaki na Université ya Ndjamena, mpo na kolanda mateya ya Anglais. Nzokande, bitumba ya bana mboka na Tchad (mbula nkoto libwa nkama nsambo na libwa na ntuku libwa na ntuku mwambe na mibale), mpe boyangeli ya bobangi oyo mokonzi ya mabe Hissène Habré abimisaki kobanda na mbula nkoto libwa na ntuku mwambe na mibale kino na mbula nkoto libwa ntuku na libwa), etindaki Jacqueline Moudeina mpe mobali na ye na kotika mboka. Na kati ya mobu nkoto libwa na nkama mwambe na mibale mpe mobu nkoto libwa nkama ntuku libwa na mitano, afandaki na mboka Brazzaville, na ekolo Congo, esika ayekolaki mibeko[2]. Na mobu nkoto libwa na nkama libwa na misato, akotaki na section congolaise ya organisation ya défense ya droits de l'homme, na sima na ATPDH (Association tchadienne pour la protection des droits de l'homme), oyo esalemaki na Tchad mwa moke liboso[3]. .

Avocat ya ba victimes ya dictature ya Habré

Kozonga na mboka na ye ya origine na Nkoto libwa nkama ntuku libwa na mitano, akomi na bar mpe atie mayele na ye na mosala na bureau ya Tchad ya ATPDH na N’Djamena, akomaki moko ya basi ya liboso na Tchad oyo basalaki lokola assistant juridique mpe agent ya justice . Uta ntango wana, amipesi mingi mingi na makoki ya basi, bana mpe bituluku ya bato oyo bazali na bokeseni, mpe abundi, na kokutana na bozangi botali ya bakonzi ya Tchad na likambo oyo, na bozangi etumbu oyo etali bobukami ya makoki ya moto .

Uta Nkoto libwa nkama ntuku libwa na mwambe, azali kotombola bato oyo bazwaki mpasi na boyangeli ya Hissène Habré . Commission ya enquête oyo esalemi nsima na suka ya bokonzi na ye efundi Hissène Habré mpo na kozala mokonzi ya pene na ntuku minei nkama koboma bato ya politiki. Balobaka ete apesaki mitindo, kati na makambo mosusu, koboma bato ya ekólo Sara (Nkoto libwa nkama ntuku mwambe na minei), Hadgerai (Nkoto libwa nkama na ntuku mwambe na nsambo) mpe Zaghawa (Nkoto libwa nkama na ntuku mwambe na libwa). Na nkoto libwa nkama na ntuku libwa amibombaki na Sénégal, epai kuna na boumeli ya mwa ntango azalaki na bomoi ya kitoko. Na nkoto mibale, Jacqueline Moudeina afundaki ye na Sénégal ; Bobele na ntango yango, abengaki bato na ye ya kala ya bokengi liboso ya batribinale ya Tchad . Kasi, tribinale monene ya Sénégal eboyaki lifunda na ye, mpe tribinale oyo elobaki ete ezali na makoki te. Jacqueline Moudeina na koboma bato oyo ye a représentaki na sima bamekaki komema Habré liboso ya tribinal na Belgique, na principe ya bokonzi ya mokili mobimba na ba koboma bato kotelemela bato . Na sima azuaki que zuzi moko ya enquête belge azua likambo wana, atinda mokanda ya rogatory na Tchad mpo na kotuna mituna na ba mosungi ya kala ya bilei ya Habré, a inspecter ba tombes ya masse mpe ba camps ya internement, mpe a lokotaki ba makambu ya kala mpo na kobakisa yango na makambu . . Nsukansuka, zuzi afundaki Habré na makambo ya mabe oyo etali bato, mbeba ya bitumba mpe koboma bato mingi, mpe abimisaki mokanda ya kokanga ye na mikili mingi . Yango wana bamemaki Belgique na kosenga ete Habré akende na Sénégal na Belgique. Kasi, Union africaine esengaki ete Habré asambisama na Sénégal, mpamba te mokonzi moko te ya ekólo asengeli kozwa etumbu na libándá ya kontina ya Afrika . Sénégal esalaki liboso makasi mpo na kozongisa ntango nyonso nsima kobanda ya kosambisa, mpe nsukansuka esakolaki na Nkoto mibale na zomi moko ete bakobanda kosamba Habré te. Kobanda wana, Jacqueline Moudeina amekaki lisusu kosala ete Habré asambisama na Belgique . Na juillet Nkoto mibale na zomi moko, Tchad esengaki officielle ya extradition na Suisse . Situation yango esilaki sima ya maponami ya Macky Sall lokola président ya Sénégal na avril Nkoto mibale na zomi mibale, mpe etinda ya cour internationale ya bosembo na sanza ya nsambo na mbula moko wana. Na mokano ya Union africaine, tribinale moko ya sipesiale esalemaki na Dakar mpo na kosambisa Hissène Habré. Bosambisami yango ebandaki na sanza ya nsambo nkoto mibale na zomi na mitano. Jacqueline Moudeina azali ko coordonner collectif ya ba avocats ya ba mobomi bato .