Mabangá ya Dipera
Mabulu ya Dipera na Ekolo Congo démocratique. Ezali na Kalule-Nord na etuka ya Haut-Katanga, na sudi-ɛsti ya mboka, na 1 300 km na sudi-ɛsti ya Kinshasa, mboka-mokonzi ya mboka. Bweta ya Dipera ezali na mɛtrɛ 1283 likoló ya mai
Nkombo ya mboka
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Nkombo Dipera eutá na nkótá ya mboka oyo elobamaka na etúká ya Kalule-Nord na Haut-Katanga. Ezali na boyokani na bisika to masolo ya bonkɔ́kɔ oyo mayokani na mabé yango.
Lisolo
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Atako ba cascades ya Dipera eyebani mingi te na mokili mobimba, ezali na esika monene na makanisi ya bato ya mboka. Balobaka ete ezalaki esika ya koyangana mpe ya milulu na bonkɔkɔ mosusu ya kala, mpe ezalaki na ntina mingi mpo na bato oyo bazalaki kosala mibembo mpo na kolona mboka.
Ndimbola
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Mabwaku ya Dipera ekeseni na mosusu nyonso mpo na bonene na yango mpe ndenge oyo ebatelami malamu. Mai ya mbu ekitaka na ntaka ya bamɛtrɛ ebele, ebimisaka mbonge mpe mabulu ya mai oyo ebatelaka matiti oyo ezali pembenipembeni .
Mikili
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Klima
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Mabwaku ya Dipera ezali na bisika ndenge na ndenge. Eteni ya nɔrdi-wɛsti ezali na bangomba, mpe eteni ya sudi-ɛsti ezali na mabelé ya patatalu. Esika oyo eleki molai na esika yango ezali na mɛtrɛ 1 477 mpe ezali na kilomɛtrɛ 2,9 na sudi-wɛsti ya mapata. Bato bazali mingi te na etúká yango, bato 11 na kilomɛtrɛ-kare moko. Mabelé ya zingazinga ezali mingimingi na mabele ya pɔtɔpɔtɔ mpe bitwɛlɛ bipanzaná.
Kuna, mbula ebɛtaka mingi te mpe molunge ezalaka makasi te. Mwayene ya molunge na mbula ezali 20 °C, na bokeseni ya minene: sanza ya Sɛtɛmbɛ ezali sanza ya molunge koleka, na mwayene ya 24 °C, mpe sanza ya Yanuali ezali sanza ya malili koleka, na 16 °C. Mbula ebɛtaka mingi (1 174 mm) na mbula mobimba, mpe sanza ya Novɛmbɛ ebɛtaka mingi (232 mm) mpe sanza ya Yuni ekaukaka mingi (1 mm).
Nzela
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Mabulu ya Dipera ezali na kati ya etando ya mai ya etúká ya Haut-Katanga. Yango ezali kobuka nzela ya ebale ya esika yango, oyo ebandi kokita na eleko ya mbula mpe ebandi kokita na eleko mosusu.
Kotambola na mai
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Lokola mai na yango ezalaka mbangumbangu mpe mabwaku ezali makasi, masuwa ekoki kotambola te na mai oyo ezali pembeni ya mai ya mbu. Nzokande, bisika ya likoló mpe ya nse ya mai ezali na kimya, ezali malamu mpo na koboma mbisi mpe misala mosusu ya mai.
Bingumba ya zingazinga
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Lokola bato bazali mingi te, bingumba oyo ezali pembeni ya Mabulu ya Dipera ezali mingi te. Nzokande, engumba ya Lubumbashi, mboka-mokonzi ya nkita ya etuka ya Katanga, ezali na ntaka ya mwa mosika, mpo na kopesa nzela na bato oyo balingi koyeba makambo mpe na bato ya mayele.
Mobembo
[kokoma | kobɔngisa mosólo]Atako ezali na bisika ya kitoko, mai ya mbu ya Dipera ekómá naino mingi te mpo na kosala mibembo ya baturiste. Kasi, bato oyo balukaka bisika ya ndenge mosusu mpe ya kitoko basepelaka na yango mingi. Esika yango ezali mpe esika ya misala ya bonkɔ́kɔ.
Bikakoli o molɔngɔ́ ya bilɔ́kɔ
[kokoma | kobɔngisa mosólo]