Aller au contenu

Faustin Munene

Útá Wikipedia.
Faustin Munene
une illustration sous licence libre serait bienvenue
Biographie
Naissance
Voir et modifier les données sur Wikidata (73 ans)
Idiofa (en)Voir et modifier les données sur Wikidata
Nationalité
Activités
Homme politique, militaireVoir et modifier les données sur Wikidata
Autres informations
Grade militaire
Général (en)Voir et modifier les données sur Wikidata

Benoît Fautin Munene, Abotama na mokolo ya 21 sanza ya misato 1951 na Kapia, na etuka ya Bandundu, na Ekolo Congo démocratique azali soda ya mosala mpe moto ya politiki ya ekolo Congo.

Ayebani mpo na opposition na ye na ba régimes dictatoriaux oyo azalaki kobundisa kobanda Mobutu.

Biografi ya bomoi ya bato

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Abotama na mokolo ya 21 sanza ya misato 1951 na Kapia, na etuka ya Bandundu, na Ekolo Congo démocratique. Tata na ye, Eugène Munene mpe mama na ye, Thérèse Mulele, bazalaki bango mibale bawuti na etuka ya Bandundu. Azali mobali ya Catarina Jorge Manuel, mwana mboka ya Angola, mpe azali tata ya bana zomi, mingi na bango na nzela ya bondimi.

Na se ya elili ya Pierre Mulele

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Bomoi na ye ekangami na moto monene ya ekolo ya Congo mpe mobundoli oyo azali mpe noko na ye, ndeko ya mama na ye: Pierre Mulele, mobandisi elongo na Cléophas Kamitatu mpe Bernardin Mungul Diaka ya Parti Solidarité Africaine (PSA) oyo batie na bokambi ya Antoine Gizenga, parti nationaliste oyo ezali na boyokani na Mouvement National Congolais ya Patrice Lumumba. Na lipanda ya Congo na mokolo ya 30 sanza ya motoba 1960, Pierre Mulele azalaki ministre ya Éducation mpe Beaux Arts na mbulamatari ya liboso ya lipanda ya Congo oyo etambwisamaki na Premier ministre Patrice Emery Lumumba.

Ntango matata ebimaki kati na mokonzi Joseph Kasa-Vubu na mokonzi ya liboso Patrice Lumumba mpe mokonzi yango alongolaki ye na mosala na ye na mokolo ya 5 Sɛtɛmbɛ 1960, Pierre Mulele amonaki ete ntango ekokaki mpo na kosalela mayele ya ekólo. Ye na Patrice Lumumba bazwaki mokano ya kolongwa na Léopoldville (Kinshasa) mpe kokende na Stanleyville (lelo oyo Kisangani), esika ya makasi ya MNC mpe ya ba nationalistes. Bato mingi oyo bazalaki na ngambo ya Premier Ministre bazalaki na Stanleyville, Pierre Mulele azalaki kozela molongo ya Lumumba oyo ezalaki kolongwa na Léopoldville, na nzela ya nzela, mpo na Stanleyville na ebandeli ya sanza ya zomi na mibale ya mobu 1960. Na nzela elongo, bato ya Mobutu bamonaki bango mpe, ntango bakatisaki ebale elongo na Lumumba, Lumumba aboyaki toli ya Mulele mpe azongaki mpo na kondimisa basoda ete bátika mwasi na ye Pauline mpe mwana na ye Roland. Ministre ya liboso akangamaki, na nsima bamemaki ye na Léopoldville, liboso ete abomama elongo na baninga na ye mibale, Maurice Mpolo mpe Joseph Okito na Élisabethville na mokolo ya 17 sanza ya yambo 1961.

Mulele asanganaki na ba lumumbistes mosusu na Stanleyville mpe, na bokambi ya Gizenga, vice-premier ministre ya Lumumba, abongisaki mbongwana mpe botomboki. Na suka ya république socialiste orientale wana, Mulele, oyo azalaki ambassadeur na Caire, azwaki mokano ya kobongisa bitumba na minduki, nsima ya ba formations na Chine. Na 1964, abimisaki ba maquis na Kwilu, kasi na suka ya 1965, azangaki lisungi ya baninga na ye. Na yango, azwaki ekateli ya kolongwa na Kwilu mpe kokende na Brazzaville na nzela ya ebale. Ntango akómi kuna, ayambami na bakonzi ya sika oyo ekambami na elenge moko oyo azalaki moto ya ekólo mpe moto ya politiki, Marien Ngouabi. Mobutu asalaki boyokani na Kinshasa, epai kuna bokonzi ya sika oyo ekambamaki na Colonel Mobutu eutaki kobanda kozongisa boyokani kati na ekólo. Na maloba na ye, Mulele amemamaki na Kinshasa na masuwa ya mokonzi ya mboka Mobutu, elongo na ministre ya mambi ya bapaya Justin Bomboko.

Na mokolo ya 29 sanza ya libwa 1968, Pierre Mulele na mwasi na ye Abo bakomaki na Kinshasa mpe bapesaki ye bilei ya mpokwa. Na nsima, bandeko na ye bayaki kotala ye, kati na bango ndeko na ye ya mwasi Mulele, mwana na ye ya mobali Faustin Munene, mpe baninga na ye mosusu. Bango nyonso bakangamaki mpe batyamaki na bolɔ́kɔ na Camp Kokolo, epai kuna Pierre Mulele abomamaki na mokolo mwa 2 Ɔkɔtɔ́bɛ 1968; bato oyo babomaki ye balongolaki ye binama ya nzoto moko na moko mpo na koboma ye na mɔ́tɔ moke.

Kokima mpe boyekoli

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Elenge Faustin Munene akimi mpe akimi na Brazzaville. Na 1969, alongwaki na République du Congo mpo na kozwa formasyo ya soda na Mpoto ya Sudi, na mikili ya Balkan, na eteyelo ya basoda na Albanie. Na nsima, akendaki na Roumanie mpe na Allemagne ya Ɛsti liboso azonga na Afrika, epai akendaki na Angola. Na ntango ya bitumba ya lipanda, abundaki elongo na ba officiers mpe ba soda ya Congo mpo na lipanda ya Angola na ba Forces Armées Populaires de Libération (FAPLA).

Munene ameki kozonga na Congo na bambula ya 1980, na ntango wana Zaïre, kasi bokonzi ya Mobutu ezali lisusu kozela bomoi na ye. Na nsima, akimaki mpo na libela na Angola.

Na Laurent-Désiré Kabila

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Na exile, Benoît Faustin Munene akotaki na résistance zaïroise mpe akomaki moninga ya bitumba mpo na démocratie na ngambo ya Laurent-Désiré Kabila, na kati ya Alliance des Forces Démocratiques pour la Libération du Congo (AFDL). Na campagne ya libération oyo ekatisaki territoire ya Est na Ouest, oyo etambwisamaki na Laurent-Désiré Kabila na AFDL na 1997, commandant, Munene akambaki ba opérations ya décisive ya front Ouest (Kenge) contre ba Forces Armées Zaïroises oyo basalisamaki na ba mercenaires oyo bayaki kosunga Marshal Mobutu. L'AFDL elongi ba loyalistes mpe ekɔti na Kinshasa na esengo ya bato. Komanda Munene azalaki moto ya liboso oyo akɔtaki na Kinshasa, na mokolo ya 17 Mai 1997.

Na kati ya gouvernement ya salut public ya président Laurent-Désiré Kabila, Général Munene azalaki vice-ministre ya l'Intérieur oyo azalaki na charge ya l'Ordre Public mpe ya Sécurité, na sima ya Chef d'Etat-major ya Forces Armées Congolaises, mpe na sima ya Chef d'Etat-major ya Forces Aériennes Congolaises.

Na bokambi ya Joseph Kabila

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Na mokolo ya 16 sanza ya yambo 2001, Laurent-Désiré Kabila, prezida ya ekólo yango, abomamaki. Joseph Kabila, oyo akómaki na bokonzi ya likolo, alongolaki Général Munene na misala na ye mpe atyaki ye Commandant ya Service National, mosala oyo guvɛrnɛma ya sika eumelaki te kolongola yango. Na 2002, Général Munene atyamaki na réserve ya République mpe akomisamaki Chancelier ya Ordre National, nzoka nde chancellerie ezalaki lisusu te.

Na suka, na 2006, makanisi ya gouvernement ya sika ya Joseph Kabila mpo na Général Munene emonanaki na ndenge balongolaki ye na mosala: azwaki retraite na grade ya Général Major, azangaki lifuti mpe batyaki ye na bokengi.

A l'approche des élections de 2006, le général Munene crée la Convention du Peuple pour le Progrès et la Démocratie, une formation politique officielle, et participe aux législatives de 2006.

Koyebaka ete Président Joseph Kabila azali kosepela na ye te, Général abombaki makanisi na ye, mpe amipesaki na Fondation Pierre Mulele oyo azalaki kokamba.

Na sanza ya zomi ya mobu 2009, Munene abundamaki na butu na bangonga ebele na ndako na ye na Bandalungwa na Kinshasa, na ba bérets verts oyo bazongaki nsima. Na mokolo ya 27 sanza ya libwa 2010, Munene akufaki na likama na Kinshasa. Bakɛngɛli ya Mokonzi ya Joseph Kabila bazingi mpe babebisi bandako na ye. Na ntembe te, ezali kaka na nzela ya telefone nde abikaki.

Kokima ya misato

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Na sanza ya libwa 2010, nsima ya ba tentatives ya koboma ye, atikaki mboka mpe akimaki lisusu na République du Congo. Azwaki ndingisa ya kokima na ekólo yango mpo na bantina oyo eyebani ete ezali mpo na bolamu ya bato.

Na mokolo ya 4 sanza ya misato 2011, tribinale ya basodá ya Matadi ekatelaki ye etumbu na kozanga kosala bongo, atako moto oyo afundamaki azalaki na mokanda te mpo na koya kosamba. Gen. Benoît Faustin Munene afundamaki na ntina na kobongisama ya etuluku moko oyo esambiselo ebéngaki yango ete etuluku ya batomboki, ebéngamaki Armée de Résistance Populaire (ARP). Azwi etumbu ya boloko ya bomoi mobimba mpe etumbu ya mosolo ya 5 miliare USD. Bafundaki ye lisusu mpo na kobundisa ndako ya mokonzi Joseph Kabila oyo ebomaki bato 19 mpe koluka kokweisa bokonzi.

Kinshasa esengi Brazzaville ete apesa ye Munene. Président ya Congo Denis Sassou-Nguesso aboyaki yango na maloba ya polele, maloba oyo azongelaki na lisoló na ye na zulunalo Jeune Afrique na sanza ya misato 2011. Boboyi ya kopesa Général Munene ekomi kobulunganisa boyokani kati na Brazzaville na Kinshasa.

Ya solo, République ya Congo ezali lisusu na boyokani te mpo na likambo ya kopesa moto nzela ya kobima na mboka mopaya na République démocratique ya Congo, banda na 1968, Pierre Mulele, tata-mwasi ya Général Munene, abimisamaki na mboka mopaya nsima ya kozwa ndanga ya bolimbisi mpe ya kotosa Convention ya Vienne, oyo ememaki mbala moko na liwa na ye, na nzela ya minyoko, na etinda ya Président Mobutu.

Diaspora mpe opposition ya Congo basepeli na mokano oyo ya gouvernement ya Brazzaville, na ntina ya Général Munene.

Mampinga ya bolamuki ya bay-mboka

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Général Munene andimi te ete maponami ya solo, ya demokrasi, ya polele mpe ya polele ekoki kosalema na kati ya ezalela ya makambo oyo ekomi na nsima ya liwa ya Laurent-Désiré Kabila na 2001. Alobeli mascarade ya maponami ya 2011 oyo ebombaki elonga ya Étienne Tshisekedi.

Na nsima ya bokangami ya maponami ya 2006 mpe 2011, azwi mokano ya kobima libela na systeme ya maponami mpo ete maponami ya solo masengeli kolanda mibeko ya Conférence nationale souveraine. Alobi ete bobele na kati ya etando ya bokonzi ya mibeko nde maponami ya solo mpenza ya demokrasi makoki kosalema.

Banote mpe ba références

[kokoma | kobɔngisa mosólo]

Erreur de référence : La balise <ref> nommée « kongotimes » définie dans <references> n’est pas utilisée dans le texte précédent.
Erreur de référence : La balise <ref> nommée « radiookapi 2011-03-05 » définie dans <references> n’est pas utilisée dans le texte précédent.
Erreur de référence : La balise <ref> nommée « jeuneafrique » définie dans <references> n’est pas utilisée dans le texte précédent.