Likita linene lya bituka ya Équateur

Assemblée provinciale
de l’Équateur

Likita linene lya etuka lya Équateur lizali lisanga lya masolo mpe lya mibeko lya etuka ya Équateur, ezwami o Ekolo Congo démocratique. Ezali na mokumba monene na kosala mibeko ya province, na kokamba bakonzi ya province mpe na komonisama ya ba citoyens na niveau ya province.

Lisolo

Assemblée provinciale ya Équateur esalemaki na kolanda Constitution ya 2006 ya République démocratique du Congo, oyo etyaki système décentralisé ya gouvernement. Kobongisama ya makambo ya mboka epesaki nzela na kofungolama ya ba assemblées provinciales na ba provinces 26, kati na yango mpe oyo ya Equateur, mpo na kokolisa bokambi ya mboka mpe kopusa ba institutions pene na bana mboka.

Esika ya kofanda

Esika ya assemblée provinciale ya Equateur ezali na Mbandaka, engumba-mokonzi ya province. Ndako ya likita ezali ndako ya elilingi, oyo ezali elembo ya bokonzi ya mibeko mpe ezali komonisa lisoló mpe bokeseni ya bonkɔ́kɔ ya etúka. Mosala ya kobongisa ezali kosalema mpo na kokokisa bamposa oyo ezali se kobakisama ya bakonzi mpe ya basali ya Leta.

Nzoto mpe molɔngɔ́

Basangani

Assemblée provinciale ezali na ba membres oyo baponami na voti ya bato banso na ba élections provinciales. Motango ya ba députés ya ba provinces ekeseni na kolanda motango ya bato ya province, na kolanda mibeko ya Commission électorale nationale indépendante (CENI). Basangani baponamaka mpo na mibu mitano mpe bamonisaka matomba ya bitúká bikeseni ya Équateur.

Biro ya assemblée

Bureau ya Assemblée provinciale ezali organe exécutif oyo ezali na mokumba ya gestion administrative mpe coordination ya misala ya parlementaire. Mbala mingi ezalaka na bisika oyo elandi:

• Mokambi;
• Vice-Président;
• Rapporteur;
• Mosungi ya Rapporteur;
• Mosáli na mosolo

Bureau eponami na ba membres ya Assemblée na session ya yambo ya législature.

Bakomite ya libela

Lisangani ya etúká ezali na bakomite mingi oyo etalelaka makambo ya sikisiki mpe ebongisaka likita. Na kati ya misala ya ntina, tokoki kotánga:

• Commission ya finances mpe ya budget.
• Commission ya Infrastructure, ya Ressources naturelles mpe ya Environnement.
• Commission ya Education, ya Santé mpe ya Affaires sociales.
• Commission ya makambo matali mibeko mpe makambo matali misala.

Komité mokomoko etambwisami na mokambi oyo aponami na kati ya ba députés provinciaux.

Misala mpe misala

Assemblée provinciale ya Equateur ezali na misala minene:

• Mibeko: Mibeko ya bitúká oyo etambwisaka makambo ndenge na ndenge ya bomoi ya mboka.
• Kotya miso na bakonzi ya bitúká: Kotya miso na misala ya guvɛrnɛrɛ mpe ya baministre ya bitúká mpo na koyeba soki bazali kotosa mibeko mpe bazali kosala makambo oyo ezali na litomba mpo na bato.
• Représentation: Kobatela matomba ya bana mboka liboso ya bakonzi ya bitúká mpe na etando ya mboka.
• Kobongisama mpe bokóli: Kondima mosolo oyo epesami mpo na misala ya Leta mpe bibongiseli ya bokóli mpo na kokólisa bokóli mpe kobongisa bisaleli.

Mikakatano

Assemblée provinciale ya Equateur ezali na mikakatano mingi, kati na yango:

• Kozanga makoki ya mosolo mpe ya bisaleli: Baudjet ya moke ezali kopekisa Assemblée kosala malamu.
• Transparence mpe kobundisa kanyaka: Kotombola mokumba ya bato oyo baponami mpe bakonzi ya bitúká ezali likambo ya liboso25.
• Kozala na kimya na makambo ya politiki: Matata kati na Assemblée mpe bakonzi ya bitúká ekoki kopekisa ete mibeko ya Leta etosama.
• Kobongisa misala ya moboko: Kobongisa banzela, biteyelo mpe balopitalo na etúká monene oyo ezali na mai te ezali likambo ya ntina mingi.

Atako mikakatano wana ezali, Assemblée provinciale ya Equateur ezali kaka na esika monene mpo na bokóli ya mboka mpe boyangeli ya demokrasi na République démocratique ya Congo.